EGZERSİZ İLAÇTIR.
- serkan başaran
- 15 Ağu
- 2 dakikada okunur
Atalarımız boşuna "Nerede hareket orada bereket." dememişler. İnsan hareket ederek var olan bir canlıdır. Yaklaşık üç yüz bin yıllık geçmişimizde başardığımız, bizi bugün oluşturduğumuz medeniyet seviyesine getiren en önemli unsur fiziksel aktivitemiz. Tabi bu anlatılar ve tarihimiz bugün anladığımız şekilde sportif gereksinimleri içermiyor.
Bir spor müsabakası izlediğimizde bizde bir heyecan uyandırdığı kesin. Burada şöyle bir soru akıllara geliyor peki bizim de o gördüğümüz şekilde spor mu yapmamız gerekiyor? "Spor sağlıktır" evet ama sporcu gibi yapamazsak sağlıksız mı? Veya şöyle soralım; son zamanlarda sosyal medyada spor sağlıksız bir eylemdir diyenler ne kadar haklı? Gelin şimdi spor ve egzersiz arasındaki farkı anlayarak konuya açıklık getirelim.
Spor ve egzersiz arasındaki fark nedir?
Spor, yenme ve muktedir olma gibi, insanın şuuraltı arzularının tatminini amaç edinen, belirli kurallar çerçevesinde yapılan, rekabete dayalı sosyalleştirici, bütünleştirici, fiziki, zihni ve ruhi faaliyetler bütünüdür. Egzersiz ise fiziksel özelliklerinde azalma meydana gelmiş kas ve eklemlerin, azalan fiziksel özelliklerini tekrar kazandırmak veya normal kas ve eklemlerin fiziksel özelliklerini daha da geliştirmek için yapılan hareketler. (Beden eğitimi ve sporda temel kavramlar sözlüğü, NOBEL y.e.) Spor profesyonel sporcu (amatör lig sporcuları da buraya dahildir) tarafından para karşılığı yapılır ve performans amacı güder. Bu sebeple spor sağlıklı bir eylem değildir. Nihai hedef her zaman kazanmaktır. Egzersiz ise sporcu olmayan kişilerin, sağlık veya kozmetik amaçlarla yaptığı aktivitelerdir.
(profesyonel) Spor neden sağlıksızdır ona gelelim..
E hep spor sağlıklı deniyordu ne olduk şimdi? Şöyle düşünün futbolcusunuz ve hedef maçınıza çıktınız bu maçı almalısınız başka yolu yok. İnanın o sahada kaslarınız yırtılana, ciğeriniz sökülene kadar koşardınız. İşte bu kendiniz zorlama durumu kas yırtıklarına veya girdiğiniz bir hava topunda burnunuza yediğiniz bir kafa darbesiyle hastanelik olmanız sporun sağlıksız yönleridir. E biraz dikkatli olsak bir şey olmaz demeyin kanınızdaki o adrenalinin size sahada yaptıramayacağı şey yoktur. Veya bir voleybolcunun omzu binlerce defa yaptığı smaçtan sonra nasıl deforme olmasın sakatlanmasın? Bir 100 metre sprinterinin ani çıkışta yaşayacağı hamstring sakatlığını nasıl önlersiniz? Evet kaslarımız bedenimiz tümüyle bir sportif yüklenme ve dinlenmeler sonucu iyileşir genel anlamda daha güçlü, dayanıklı hale gelir ancak bir müsabakada bu dinlenme-yüklenme ilişkisinin dışında kazanmak vardır. Bu sakatlıklar profesyonel sporun içinde olan şeyler. Gülü seven dikenine katlanır. İşte spor bu sebeplerle zararlıdır. Ama böbrek fazla çalışması veya karaciğerin fazla çalışması vs. gibi sebeplerle zararlı değildir. Hatta sırf bu sebeplerden faydalıdır diyebiliriz.
Egzersiz ilaçtır.
Fizik aktivitenin azalması ve obezitenin artması ile tip 2 diyabet yaygınlığı da artmaktadır. Egzersiz, plazma glukozunu ve HbA1C’yi düşürür, bazal ve postprandiyal insulin seviyelerini azaltır, insulin duyarlılığını arttırır, lipid profilini düzeltir. Ayrıca, bozulmuş glukoz toleransı olanlarda aşikar diyabete ilerlemeyi yavaşlatır. Diyabetik hastalara haftada en az 150 dakikalık orta dereceli aerobik egzersiz önerilir. Hastalar, haftada 3-4 kez, 30-60 dakikalık egzersizler ile aktiviteye özendirilmelidirler.
Yukarıdaki makalede egzersizin bazı hastalıklarda nasıl iyileştirici etkisi olduğunu görüyoruz. Akademik makaleleri araştırdığınızda egzersizin faydalarıyla ilgili farklı konularda yüzlerce çalışma görebilirsiniz. Egzersiz çocukların motor gelişimi, zihinsel açıdan da karşılaştıkları zorluklarla başa çıkabilmeleri ve sosyal gelişimlerinde de çok büyük katkısı vardır. Daha ayrıntılı olarak ilerleyen bölümlerde sporun veya egzersizin hastalıklara olan faydalarından bahsedeceğim. Burada egzersiz ve spor arasındaki farka değinmek istedim.
Ne de güzel söylemiş ATAM "Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur." Konuyu özetlemiş.
Herkese mutlu, sağlıklı ve spor dolu günler dilerim.
Yorumlar